نگاهی به کپی‌برداری از اثر قدیمی «دایه‌دایه» و پخش از تلویزیون

یک کارشناس موسیقی درباره کپی آثار مهم موسیقی می‌گوید: زمانی که یک اثر مهم موسیقی را کپی و آن را به علت عدم آگاهی به شکل نامناسبی تنظیم می‌کنند و در نهایت از تلویزیون که میلیون‌ها مخاطب دارد، پخش می‌کنند، به نوعی با خاطره مردم بازی می‌کنند و آن را به سخره می‌گیرند.

به گزارش ایسنا، عصر ۲۶ آذر ماه، در خلال پخش زنده مراسمی در حوزه هنری، سرود خواندن گروهی نوجوان از شبکه سه پخش شد که ترانه‌ای متفاوت را روی ریتم و ملودی معروف «دایه دایه» (موتورچی) از مرحوم رضا سقایی خوانده بودند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اثر دایه دایه یکی از مهم‌ترین و معروف‌ترین آثار موسیقی استان لرستان است که پیشینه‌ای طولانی دارد؛ پیشنیه‌ای که گفته می‌شود به زمان قاجار بازمی‌گردد. این سرود تاریخی ـ تهییجی در دهه ۵۰ با تنظیم مجتبی میرزاده و با صدای سقایی اجرا شد و در سال ۱۳۸۶ در میان ترانه‌های فاخر و ماندگار ۱۰۰ سال اخیر موسیقی ایران به ثبت ملی رسید.

در متن اصلی این اثر که توسط سقایی خوانده شده، گفته می‌شود:

زینَ بَرگم بَوَنیت و اوُ مادیونم خَوَرِه مه بوُریتو سی هالوُونم

زین و برگم را به مادیانم ببندید و خبر مرا برای دایی هایم ببرید.

دایَه دایَه وقت جنگه قطار که بالا سرم پرش دِ شَنگه

ای مادر هنگام جنگ است و قطار (وسیله ای که فشنگها را آن می گذارند) بالای سرم پر از فشنگ است.

سنگرانه برمنت لشم در آریت بورتم سی دالکم بونگمه وراریت

سنگرها را خراب کنید و جنازه ام را در بیارید و جسد مرا ببرید برای مادرم تا برایم ناله و زاری کند.

موتورچی یواش بَرون دالکمه بینِم شیرش حلال بَکِم بلکه بَمیرِم

راننده یواش‌تر برو تا مادرم را ببینم و شیرش را حلال کند شاید که من مُردم...

در اینجا می‌توانید به نسخه اصلی این آهنگ گوش کنید:
 

مرورگر شما از ویدئو پشتیبانی نمی‌کند.
فایل آن‌را از اینجا دانلود کنید: audio/mp3

در ادامه ویدیویی که از تلویزیون پخش شده و توسط لیلا امیدی در اختیار ایسنا قرار داده شده است را می‌توانید تماشا کنید:

مرورگر شما از ویدئو پشتیبانی نمی‌کند.
فایل آن‌را از اینجا دانلود کنید: video/mp4

در همین راستا خبرنگار ایسنا با دکتر کیوان پهلوان ـ پژوهشگر موسیقی نواحی و مذهبی ـ تماس گرفته و نظر او را درباره نحوه کپی ملودی آهنگ «دایه دایه» توسط یک گروه سرود آماتور، جویا شده است.

او در این زمینه می‌گوید: این کار چند مشکل دارد؛ اول اینکه متأسفانه در چند دهه اخیر در کشور، نوازندگان و آهنگسازان ما به طور کلی می‌خواهند در یک شب بدون هیچ زحمتی مطرح و معروف شوند. برای اینکه بخواهیم آهنگ بسازیم یا شعر جدید بسراییم، باید زحمت کشید و خواند. تقریبا خیلی از شاعران نسل جدید، به ندرت پیش می‌آید که آثار شاعرانی مانند سعدی، فردوسی، حافظ و یا مولانا را به درستی مطالعه کرده باشند.

یک شاعر تا وقتی که سعدی را بارها نخوانده باشد و صدها بیت از او حفظ نباشد و یا حافظ را به خوبی نفهمد و هزاران بیت شعر از او را حفظ نباشد، نمی‌تواند در هر سبک شعری چه نو و چه کلاسیک کار کند؛ چون دانش و ذوق ادبی او باید قوی باشد. شاعران امروزه شب می‌خوابند و صبح که بیدار می‌شوند به آنها وحی می‌شود که می‌توانند شاعر شوند و شروع به شعر گفتن می‌کنند.

او ادامه می‌دهد: در موسیقی نیز روند کار دیگر مانند سابق نیست و کپی کاری به شدت زیاد شده است. اکنون حتی برخی از خوانندگان مطرح تمامی آهنگ‌های همایون خرم و یا استاد علی تجویدی را می‌خوانند. خوانندگان امروز چه صدای خوبی داشته باشند و چه بد، مدام کارهای قدیمی را می‌خوانند و خیلی کم پیش می‌آید تولید کار جدید داشته باشند؛ چون بلد نیستند. نه شعر می‌گویند، نه ترانه و نه آهنگ خوب می‌سازند. دیگر ترانه‌سراهایی مانند رحیم معینی کرمانشاهی، بیژن ترقی و ... وجود ندارد. مشکل بزرگ ما در موسیقی و ادبیات کپی‌کاری است. حتی گاهی از کپی‌کاری نیز گذشته و دقیقا همان آهنگ را می‌خوانند ولی به صورت مفتضح و از آن اثر یک چیز خنده‌دار مانند جوک می‌سازند.

پهلوان می‌گوید که اثر دایه دایه زمانی به عنوان آهنگی برای رشادت، پهلوانی، قدرت و ... در یک فضای قومی و بومی ایرانی ساخته شده است. این اثر کاری دلنشین بوده ولی برخی به خود اجازه می‌دهند تا هرگونه که می‌خواهند با چنین اثر فاخر بازی کنند.

او تصریح می‌کند: نوجوانی که در این ویدیو به عنوان تک‌خوان می‌خواند، کارش تماما فالش است. کسی که این اثر را تنظیم کرده متوجه نشده که صدای تک‌خوان گروه فالش است؟ نباید با چنین اثر مهمی که برای مردم خاطره است، به این صورت رفتار کرد.

زمانی که از یک بچه کم سن و سال برای خواندن چنین سرودی استفاده می‌کنند باید مطمئن شوند که آن بچه متوجه چیزی که می‌خواند هست، وگرنه که باید از یک فرد بالغ استفاده کنند تا کار بهتری بسازند. ولی اگر بخواهند از بچه‌هایی که به دلیل کم بودن سن خود متوجه آنچه که می‌خوانند نیستند، استفاده کنند با این کار آن بچه‌ها را بازیچه خود می‌کنند.

این کارشناس موسیقی در پایان می‌گوید: زمانی که یک هنر ساختار منطقی داشته باشد تا سال‌ها ماندگار خواهد شد. مثلا آثار استاد شجریان را ۵۰ سال دیگر نیز گوش کنیم، باز هم شنیدنی است و محال است که خسته شویم و به شور و شعف نیفتیم؛ زیرا با شور شعف احساس و درایت خوانده شده است. ولی اثری که بدون درایت خوانده می‌شود نباید حتی یک بار هم به آنها گوش کرد.

به گزارش ایسنا، زمینه فعالیت کیوان پهلوان ترجمه، تالیف، پژوهش در مردم‌شناسی، فولکلور و موسیقی نواحی، نوازنده سازهای ضربی، پژوهش پیرامون دف و دایره در گستره ایران فرهنگی (ایران، افغانستان،هند، پاکستان، ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان، ارمنستان، گرجستان، ترکیه و اعراب همسایه و شمال آفریقا و اویغورستان چین) کتابی با نام دف و دایره در جهان ایرانی طی قریب به ۲۲ سال است.

فرهنگ گفتاری در موسیقی ایران، ۲۱ جلد، تهران: آرون در سال ۱۳۹۵، موسیقی و ذکر در تمدن ایران زمین، تهران: علم در سال ۱۳۹۵، موسیقی مازندران، تهران: آرون در سال ۱۳۸۸ و بیش از ۱۵ جلد کتاب دیگر از جمله کتب منتشر شده از این پژوهشگر در زمینه موسیقی و فرهنگ ایران زمین است.

همچنین قرار است به زودی دانشنامه هویت شناسی مردمان سرزمین نوروز در ۱۵ جلد، تهران: آرون، کتاب ادیان و مذاهب و ارتباط آنان با موسیقی (۳ جلد)؛ تهران: آرون و کتاب محمد رضا شاه از تهران تا قاهره ؛تهران: آرون از او منتشر شود.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: رضا سقایی صداوسيما موسیقی حماسی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۱۵۳۲۴۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نگاهی به مسایل اقتصادی کشور، در برنامه گفتگوی اقتصادی

به گزارش خبرگزاری صداوسیما،  فرشاد پرویزیان، مجری برنامه گفتگوی اقتصادی در گفتگو با شبکه خبر در بخشی از سخنانش درباره موضوع برنامه گفتگوی اقتصادی گفت: موضوع این برنامه طبق شرایط و اولویت‌های اقتصادی کشور تعیین می‌شود در اتاق فکری که در رادیو گفتگوست.

وی افزود: در این برنامه تلاش می‌شود با طرحی موضوعات و با نقد خیلی جدی و بدون تعارف، راه حلی ارائه شود و در آخر به این سمت پیش بریم که حالا چکار باید کرد. توجه به ذائقه مخاطب از طریق پیامک‌هایی که ارسال می کنند و نکاتی که مورد نظرشان است در این برنامه به طور جدی مطرح می شود.

وی درباره نقطه تمایز این برنامه با دیگر برنامه‌های اقتصادی گفت: پرداختن به موضوعات مختلف در برنامه‌های مختلف از زوایای مختلف هیچ ایرادی ندارد، آنچه چیزی که مهم است اقناع مخاطب است و این مخاطب فقط مردم نیستند، مسئولان ارشد اقتصادی و برنامه ریزان تا به سمت درست برنامه ریزی کنند.

وی در پاسخ به این سوال که برنامه هایی مختلفی درباره موضوعات اقتصادی صحبت می کنند و رادیو گفتگو چرا درباره مسایل اقتصادی گفتگو می کند، گفت: رادیو گفتگو محل اندیشه هاست، در واقع دیدگاه‌های اندیشه ورزی مطرح می‌شود فضا، فضای اندیشه است. نمی شود گفت، چون شبکه‌های مختلفی به مسایل اقتصاد می‌پردازند، اینها تکراری است، مسایل اقتصادی زیاد است و باید از زوایای مختلف پرداخته شود تا هم به راه حل برسیم و هم مخاطب اقناع بشود.

وی درباره تفاوت گفتگوی اقتصادی به لحاظ اجرا با سایر قالب‌های گفتگو گفت: گفتگوی اقتصادی در یک نگاه، بسیار سخت است، برای اینکه شما باید مسایل اقتصادی را مسلط باشید، بدانید از چی صحبت می‌کنید، حرف‌های زرد در حوزه اقتصاد نباید گفت، متغیر‌هایی که درباره آن صحبت می‌کنید آسان نیستند و باید خیلی دقت کرد، به راحتی نباید راه حل ارائه داد. سختی گفتگوی اقتصادی این است که اولا باید اطلاعات جامع در حوزه اقتصادی داشته باشید و دوم؛ اقتصاد علم است، وقتی علمی صحبت می‌کنید نمی‌توانید پیشگویی کنید، باید به طور علمی بتوانید پیش بینی کنید، مسیرها و روند‌ها و این روند‌ها را در طول زمان هدایت بکنید و اینکه آیا می‌توانید بر روی انتظارات اقتصادی فعالان اقتصادی در جامعه اثر بگذارید یا نه.

وی در پاسخ به این سوال که چه می‌شود کرد این موضوع‌ها برای مخاطب قابل فهم‌تر باشد، افزود: این روز‌ها اگر چه مسایل اقتصادی سخت است اما برای مخاطب قابل درک است. در حوزه اقتصادی فقط سخت خبر نیست، نرم خبر‌ها هم هستند، وقتی وارد دنیای فناوری‌ها و اقتصاد دیجیتال می‌شوید، با یک فضای نرم خبر جذاب بخصوص برای جوانان رو به رو می‌شوید.

وی گفت: گفتگوی اقتصادی به مراتب راحت‌تر شده است از جهتی که شما می‌توانید به خیلی از مسایل بپردازید، مثلا در سه دهه پیش حتی اجازه نمی‌دادند درباره افزایش نرخ نقدینگی صحبت کنید اما الان به راحتی می‌توانید صحبت کنید که چرا نقدینگی را افزایش دادید. پس گفتگو اقتصادی به جهت اینکه  دسترسی به موضوعات قابل طرح بیشتر شده، به مراتب اوضاع بهتر شده است، اما به جهت مسایل پیچیده اقتصادی که پیش آمده و آنچه که در حوزه اقتصاد داریم طرح این نکات و ارائه راه حل‌ها داستان را سخت کرده است به جهت تبحر در مسایل اقتصادی و حل مشکلات.

کد ویدیو دانلود فیلم اصلی